સરકારનો ખેડૂત હિતલક્ષી નિર્ણય: ખેડૂતોના વીજ જોડાણના નિયમોમાં મોટા ફેરફાર 7-12ના ઉતારાવાળા માટે જરૂરી સમાચાર
agricultural electricity connection rules change: ગુજરાતના ખેડૂતો વારંવાર વિવિધ વ્યવસ્થાઓ અને પ્રક્રિયાઓને કારણે મુશ્કેલીઓનો સામનો કરતા રહે છે, ખાસ કરીને ખેતી માટે જરૂરી વીજ જોડાણ મેળવવામાં. ખેતીને મજબૂત બનાવવાની દિશામાં અને ખેડૂતોના હિતને કેન્દ્રમાં રાખીને રાજ્ય સરકારે એક મહત્વપૂર્ણ અને ઐતિહાસિક નિર્ણય લીધો છે. મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલના નેતૃત્વ અને ઊર્જા મંત્રી કનુભાઈ દેસાઈના માર્ગદર્શન હેઠળ આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે, જે ખાસ કરીને આદિવાસી અને પછાત વિસ્તારોમાં રહેતા ખેડૂતો માટે આશાની કિરણ સમાન સાબિત થશે.
વીજ જોડાણ સમસ્યાઓનો આધાર
અત્યારે જે નિયમો અમલમાં છે તે અનુસાર, ખેતી માટે નવું વીજ જોડાણ મેળવવા માટે જમીનના 7/12 ઉતારામાં અરજદારનું નામ હોવું જરૂરી છે. જો 7/12 ઉતારામાં એકથી વધુ સહમાલિકો હોય તો, નોટરાઈઝડ સ્ટેમ્પ પેપર પર દરેક સહમાલિકનું સંમતિ પત્રક ફરજિયાત ગણાતું હતું. આ પ્રક્રિયા ઘણીજ સમયખોર અને મુશ્કેલ હતી, ખાસ કરીને જ્યાં વધુ વારસદારો હોય અને જમીનનો આંતરિક વહિવટ થયો હોય પરંતુ હજુ મહેસૂલી નોંધ કરવામાં આવી ન હોય.
આના કારણે ખાસ કરીને આદિવાસી વિસ્તારોમાં ખેડૂતોને ખેતી માટે વીજ જોડાણ મેળવવામાં મોટા પડકારોનો સામનો કરવો પડતો હતો. એટલું જ નહીં, નાની જમીન ધરાવતા સહમાલિકોને તો વીજ જોડાણ માટે અન્ય સહમાલિકની મંજૂરી મેળવવી ભારે બની જતી હતી. આવા કેસોમાં ખેતી માટે જરૂરી વીજ પુરવઠો સમયસર મળતો ન હોવાને કારણે પાક ઉત્પાદન પર પણ અસર થતી હતી.
સરકારનો ખેડૂત હિતલક્ષી નિર્ણય
આ સમસ્યાઓને આધારે, રાજ્ય સરકારે ખેડૂતો તથા આદિવાસી વિસ્તારના ધારાસભ્યો દ્વારા કરાયેલા આવેદનો અને રજૂઆતોને ધ્યાનમાં લઈને મહત્ત્વપૂર્ણ ફેરફાર કરવાની જાહેરાત કરી છે. હવે, જુના નિયમ મુજબ સહમાલિકોની સંમતિ મેળવવાની ફરજિયાત શરતને દૂર કરવામાં આવી છે.
હવે અરજદાર પોતાના નામે નોટરાઈઝડ સ્ટેમ્પ પેપર પર સેલ્ફ ડિક્લેરેશન આપે તો તેને માન્ય ગણવામાં આવશે. આ સેલ્ફ ડિક્લેરેશનથી તે જાહેર કરશે કે તે પોતાની જમીન પર વીજ જોડાણ માટે અરજદાર છે અને અન્ય સહમાલિકોને વાંધો નથી. આ સરળ પ્રક્રિયા થકી વીજ જોડાણ મેળવવાનું કામ ઝડપથી અને સહેલાઈથી શક્ય બનશે.
ખેડૂત માટે મહત્વનો સુધારો
સરકારે નિયમોમાં વધુ એક મહત્વનો સુધારો પણ કર્યો છે, જેનાથી સહમાલિકોની સંખ્યાને કારણે ઊભી થતી સમસ્યાઓ હલ થશે. હવે, જો 7-12 ઉતારામાં એકથી વધુ સહમાલિકોના નામ હોય તો પણ દરેક સહમાલિકને તેમની પોતાની ખેતી માટે વિભાજિત વીજ જોડાણ મળવા પાત્ર ગણાશે
- અરજદારનું નામ 7-12 ઉતારામાં નોંધાયેલું હોવું જોઈએ.
- અરજદારે પાણીનો સ્ત્રોત (જેમ કે કૂવો, બોરવેલ) અલગ રાખેલો હોવો જોઈએ.
- અરજદારે અરજી સાથે જમીનના સહમાલિકોની અલગ-અલગ સીમાઓ દર્શાવતો નકશો રજૂ કરવો ફરજિયાત રહેશે.
- સહમાલિકો પોતાના નામે એક સર્વે નંબરમાં માત્ર એક જ વીજ જોડાણ મેળવવા માટે પાત્ર રહેશે.
આ સુધારા એ દિશામાં એક ક્રાંતિસ્વરૂપ પગલું છે, જ્યાં સહમાલિકી જમીન ધરાવતા ખેડૂત પણ પોતાનું અલગ સિંચાઈ સાધન અને વીજ જોડાણ મેળવી શકે છે.
આદિવાસી ખેડૂત માટે વિશેષ રાહત
આ નિર્ણયથી વિશેષ લાભ આદિવાસી વિસ્તારોના ખેડૂતોને થશે. આ વિસ્તારોમાં વારસાની પદ્ધતિથી જમીન વહેંચાતા હોવાથી ઘણી વાર જમીનનો અધિકાર હોવા છતાં મહેસૂલી દાખલ નોંધ થતી નથી. હવે, માત્ર સેલ્ફ ડિક્લેરેશન દ્વારા વીજ જોડાણ મેળવી શકાય તે માટે આદિવાસી ખેડૂતોએ વારસદારની મંજૂરી માટે સંઘર્ષ કરવો નહીં પડે.
વિશિષ્ટ નકશા રજૂ કરીને, પોતાનું કૂવો કે બોર હોવા પરથી દાવો દાખલ કરી શકાશે. આવું થવાથી સ્થાનિક ખેતી વ્યવસ્થામાં સુધારાશે અને ખેતી માટે ઇલેક્ટ્રિસિટી ઉપલબ્ધ થવાથી ઉત્પાદન અને આવક બંનેમાં વધારો થવાની શક્યતા ઊભી થશે.
ખેડૂતો માટે અસરકારક પરિણામો
આ નવી નીતિથી ખેડૂતોને ઘણી રીતે લાભ થશે:
- વીજ જોડાણની પ્રક્રિયા સરળ બનશે.
- સહમાલિકોની મંજૂરી મેળવવાની જરૂર ન રહી.
- સિંચાઈના સાધનો માટે સમયસર વીજ પુરવઠો મળશે.
- પાક ઉત્પાદન વધશે.
- ખેતી ખર્ચ ઘટશે અને મકસદસર થઈ શકશે.
સરકારના આ પગલાથી ખેતી વધુ વ્યાવસાયિક બની શકે છે અને ખેડૂતના આત્મનિર્ભર બનવાના રસ્તાને મજબૂતી મળે છે.
ગુજરાત સરકારનો આ ઐતિહાસિક નિર્ણય એવા સમયગાળામાં આવ્યો છે જ્યારે ખેડૂત સમાજ વિવિધ મુશ્કેલીઓનો સામનો કરી રહ્યો છે. આ નીતિ માત્ર સિંચાઈ માટે વીજ જોડાણ પૂરું પાડવાનો કાયદેસર માર્ગ નહીં આપે, પણ ખેડૂતોમાં વિશ્વાસ જગાવશે કે સરકાર તેમના હિત માટે કટિબદ્ધ છે. આ નિર્ણય એક ઐતિહાસિક મજબૂત પગથિયો છે – ખેતીને સરળ, સ્વતંત્ર અને વધુ ઉત્પાદનક્ષમ બનાવવા દિશામાં.
